Transitievisie Warmte uitgelegd

En wat is een wijkuitvoeringsplan?

Iedere gemeente stelt voor het einde van 2021 een Transitievisie Warmte (TVW) op. Daarin wordt uitgelegd hoe de gemeente het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving gaat aanpakken. Daarbij gaat het om de globale planning van de wijken of woningclusters, de volgorde en timing van clusters woningen, buurten en wijken. In een TVW zal bijvoorbeeld ook te vinden zijn welke wijken voorlopig nog niet aan de beurt zijn om als wijk over te gaan naar een alternatief voor aardgas. Iedere vijf jaar krijgt een TVW een update.

Uitvoeringsplan in het kort

Een TVW wordt uitgewerkt in uitvoeringsplannen. Een uitvoeringsplan wordt soms ook wel een wijkuitvoeringsplan genoemd. Voor de eerste wijken die aardgasvrij worden stelt de gemeente uitvoeringsplannen op. Zo’n plan Aan de eerste plannen wordt nu gewerkt, in 2022 volgen er meer als vervolg op de TVW’s.

Wat is een wijk?

Het staat gemeenten vrij om het schaalniveau te kiezen waarop de uitvoeringsplannen betrekking hebben: een wijk, een buurt, een dorp of een kern. Of combinaties daarvan of delen daarvan. De komende tijd gaat blijken hoe gemeenten dat gaan doen. Voor het gemak blijven wij de term ‘wijk’ gebruiken voor de gebouwen waarop het uitvoeringsplan betrekking heeft.

Doel van een uitvoeringsplan

In een uitvoeringsplan bepaalt de gemeente op wijkniveau wanneer en hoe een wijk verduurzaamd zal worden. In dat plan bepaalt de gemeente een einddatum voor het gebruik van aardgas in de wijk en maakt een keuze voor de warmtevoorziening. Het uitvoeringsplan is concreter dan de TVW en geeft meer houvast: de TVW gaat over de gehele gemeente en wordt iedere twee jaar bijgesteld. Het uitvoeringsplan moet houvast geven aan de toekomstige warmtevoorziening en de planning daarvan. Op basis van dit plan moeten gebouweigenaren, de gemeente, netbeheerders, warmtebedrijven en anderen investeringsbeslissingen kunnen nemen.

Gaat de TVW alleen over verwarmen?

Het uitvoeringsplan gaat niet alleen over verwarmen, maar ook over koken zonder aardgas en over het verkrijgen van warm tapwater. Dat betekent dat het uitvoeringsplan ingaat op maatregelen aan gebouwen en - indien aan de orde - op de aanleg van een warmtenet. Ook het opwekken van elektriciteit door zonnepanelen valt onder de scope van een uitvoeringsplan. Netbeheerders dringen er op aan dat ook de aanleg van laadpalen en eventuele verzwaring van een elektriciteitsnet in het uitvoeringsplan wordt meegenomen.

Wat staat er in een uitvoeringsplan?

Hoe een uitvoeringsplan er uit komt te zien, is aan de gemeente. Techniek Nederland verwacht dat het uitvoeringsplan wel houvast gaat geven voor bedrijven die betrokken willen worden bij de realisatie van een wijkaanpak. Het is aan de gemeente om te bepalen of het uitvoeringsplan wordt gemaakt met installatiebedrijven die worden betrokken bij de realisatie. Het kan ook zo zijn dat op basis van het uitvoeringsplan wordt gezocht naar partijen die het installatiewerk kunnen uitvoeren. In dat geval zou het uitvoeringsplan duidelijk moeten maken hoe de selectie van uitvoerende partijen gaat plaatsvinden.

Wie is opdrachtgever voor het installatiewerk?

Op de vraag wie in de wijkaanpak opdrachtgever wordt voor het installatiewerk, is ook geen algemeen antwoord te geven. Afhankelijk van de situatie is het aan de bewoners, een bewonerscollectief, de gemeente of een woningbouwcorporatie om een keuze te maken voor een of meer installateurs. Het is aan de gemeente om daarover helderheid te geven per wijk, voorafgaand aan of in het uitvoeringsplan.

Maar er is toch geen bevoegdheid om het aardgas ‘af te sluiten’

Dat klopt. Nu kunnen gemeenten – behoudens experimenten – nog geen dwingende beslissing nemen over  het beëindigen van de levering van het aardgas. Een wetsvoorstel daarover is in de maak. 

Wanneer start het werk?

Uiterlijk 8 jaar voordat een woning van het aardgas af gaat, moet ook de te verwachten alternatieve warmtevoorziening zijn beschreven. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat bij het vaststellen van de termijn tot aardgasvrij in ieder geval voldoende tijd wordt gereserveerd voor investeringsplannen van onder andere netbeheerders en gebouweigenaren, waaronder woningcorporaties, maar uiterlijk 8 jaar voor de einddatum van het aardgas.

Meer informatie en een overzicht van de TVW's

 

19.206 Tijdlijn TVW 5-jaar