Iedere gemeente stelt voor het einde van 2021 een Transitievisie Warmte (TVW) op. Daarin wordt uitgelegd hoe de gemeente het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving gaat aanpakken. Daarbij gaat het om de globale planning van de wijken of woningclusters, de volgorde en timing van clusters woningen, buurten en wijken. In een TVW zal bijvoorbeeld ook te vinden zijn welke wijken voorlopig nog niet aan de beurt zijn om als wijk over te gaan naar een alternatief voor aardgas. Iedere vijf jaar krijgt een TVW een update.

RES staat voor Regionale Energie Strategie. Er zijn door de overheid 30 RES-regio’s benoemd waarbij provincies, waterschappen, gemeenten en organisaties gezamenlijk een RES opstellen waarin ze keuzes maken in de duurzame opwek van elektriciteit (zon en wind) en warmte. Doel vanuit het Klimaatakkoord is dat we in 2030 voor 35 terrawattuur (TWh) aan duurzame stroom opwekken. 

Voor de overschakeling naar duurzame warmtebronnen en alles wat daarbij komt kijken, geeft de concept RES opties. Geen definitieve keuzes. Het begint met een inventarisatie van beschikbare duurzame warmtebronnen in de regio. Met een inschatting van de warmtevraag, vaak met de ambitie om die warmtevraag terug te dringen. Daarnaast is in de RES in kaart gebracht welke duurzame warmtebronnen aanwezig zijn; denk aan het gebruik van warmte uit een afvalwater zuiveringsinstallatie. Dat wil dan nog niet zeggen dat deze bron ook in technisch en economisch opzicht te gebruiken is.

Duurzame warmte wordt verkregen uit de bodem, de lucht, de aarde (geothermie), (afval)water, restwarmte, biomassa verbranding of van de zon. Ook het gebruik van duurzaam gas (biogas, groen gas, groene waterstof) hoort in dit rijtje thuis. Welke opties voorhanden zijn en welke keuzes tegen elkaar moeten worden afgewogen, verschilt sterk per regio.

Ja. Op allerlei fronten. In de ene regio wordt bijvoorbeeld duidelijk waar warmtevraag en warmteaanbod bij elkaar komt, hetgeen een kaart oplevert met warmteclusters. Daaruit is dan nog niet met zekerheid af te leiden of daar dan bijvoorbeeld een warmtenet wordt aangelegd. In de andere regio maakt de concept RES duidelijk dat er geen gebruik zal worden gemaakt van geothermie of restwarmte in de regio. Hoe dan wel in de behoefte aan duurzame warmte wordt voorzien is vervolgens aan de gemeenten om verder uit te zoeken.

Op 1 oktober 2020 was de deadline voor de eerste concept RES’sen en wordt duidelijk hoe de plannen in de regio met betrekking tot zon en wind optellen voor het hele land. In de periode tot 31 december 2021 werken de gemeenten aan de vertaalslag voor hun eigen gemeente in een Transitievisie Warmte (TVW) en parallel daaraan maken de provincies, de gemeenten en de waterschappen gezamenlijk de volgende versie van hun RES, de RES 1.0. De deadline daarvoor is   1 juli 2021. Techniek Nederland heeft van de huidige RES’sen samenvattingen gemaakt, doorvertaald naar de installatiewereld. U kunt deze downloaden op de homepagina van dit platform.

De meeste aandacht is uitgegaan naar de opwek van duurzame elektriciteit. Warmte krijgt ook een plaats, waarbij de lokale omstandigheden in een regio bepalen wat de mogelijkheden zijn.

Als een wijk van het aardgas af gaat, zal voor de gebouwen in die wijk een technische oplossing worden gekozen om te verwarmen en om aan warm tapwater te komen. Dat hoeft niet te betekenen dat binnen een wijk al die oplossingen hetzelfde zijn. Ingeval van na-isolatie van gebouwen, zal ook energie efficiënte koeling en/of ventilatie moeten worden meegenomen.

De warmtetransitie gaat ook over andere gebouwen dan woningen. Dus ook utiliteitsgebouwen met verschillende bestemmingen zijn onderdeel van de overgang naar aardgasvrij.

De RES gaat over de periode tot 2030, soms met een doorkijk naar 2050. Als de RES 1.0 volgend jaar is vastgesteld, zal daarna iedere 2 jaar een bijgewerkte RES worden vastgesteld (RES 2.0, RES 3.0 etc.).

Nee. In de concept RES’sen van 1 oktober 2020 zijn nog geen definitieve keuzes gemaakt. Wel gaan steeds meer gemeenten na die datum verder met het uitwerken van de plannen voor hun eigen wijken.

De volgende stap is dat gemeenten per wijk vaststellen wat het alternatief wordt voor aardgas. Na 1 oktober 2020 gaat het gros van de gemeenten bepalen met welke wijken wordt gestart voor 2030 en welke technische opties er zijn om die wijken van warmte en warm tapwater te voorzien. De gemeenten moeten dat eind 2021 in beeld hebben gebracht in een Transitievisie Warmte (TVW) van de eigen gemeente. Techniek Nederland volgt de totstandkoming van de Regionale Energie Strategieën en de gemeentelijke warmtetransitie plannen op de voet.

Naast het op verschillende manieren behartigen van de belangen van de installatiebranche, informeert Techniek Nederland haar leden over de ontwikkelingen. Door de vertellen wat er staat te gebeuren, door uitleg te geven en installateurs wegwijs te maken. De energietransitie biedt kansen voor installateurs en ondernemers kunnen zich daar alleen op voorbereiden als ze weten waar de keuzes zitten. We ontsluiten daarom informatie over wijken met behulp van een applicatie die alleen toegankelijk is voor leden van Techniek Nederland: www.installatiekansen.nl . We laten zien welke kansen de energietransitie biedt aan de hand van een aantal toekomstscenario’s die u kunt bekijken met behulp van de ‘Routewijzer Energietransitie’ op de homepage van het platform www.energietransitiedoorinstallateurs.nl

Wij Techniek stimuleert de ontwikkeling van vakmensen, bijvoorbeeld met subsidies voor cursussen. De afgelopen jaren hebben ze, samen met andere partijen, in het hele land warmtepompcentra ingericht, waar installateurs zich kunnen laten scholen. Nu werken zij samen met Techniek Nederland om kennis over warmtenetten beter toegankelijk te maken voor de branche. Zij monitoren de nieuwste technieken en ontwikkelingen en wanneer dat nodig is, ontwikkelen wij samen met opleiders hiervoor cursussen en leermiddelen. De regiomanagers van Wij Techniek weten welke warmtekeuzes lokaal worden gemaakt. Ze kunnen installateurs helpen bij het kiezen van de juiste opleiding en kunnen ook contacten leggen tussen bedrijven in één regio om ervaringen uit te wisselen; samen komen we verder.

Via dit platform kunnen installateurs korte samenvattingen van de RES’sen downloaden die wij voor u hebben geanalyseerd op factoren die van belang zijn voor onze sector. De originele beleidsversies van de concept RES’sen vindt u op een landelijke website: www.regionale-energiestrategie.nl

Gemeenten die al een (concept) Transitievisie Warmte hebben gemaakt voor hun eigen wijken, hebben dit meestal op hun website gepubliceerd. De verwachting is dat de VNG (koepelorganisatie van alle 352 gemeenten in Nederland) via een online platform een overzicht van de TVW’s gaat bieden. Zodra dat bekend is, brengen wij u natuurlijk op de hoogte via onze Energietransitie nieuwsbrief. U kunt zich daarvoor aanmelden via info@energietransitiedoorinstallateurs.nl

Nee. Die keuze wordt niet in een keer voor alle wijken tegelijk definitief gemaakt. Dat gebeurt in een uitvoeringsplan en een omgevingsplan. Bewoners en andere gebouweigenaren hebben inspraak, de gemeenteraad moet daar over besluiten en de keuze kan dan ook nog aan een rechter worden voorgelegd. Hoe dat er precies uit gaat zien, staat nu nog niet vast.

Als de meeste gemeenten hun transitievisies gereed hebben eind 2021 wordt al een stuk concreter wat er met verschillende wijken gaat gebeuren. Installateurs kunnen die periode gebruiken om mee te denken met gemeenten in hun eigen regio. Die periode kunnen zij bovendien benutten om zich te oriënteren op hun toekomst op korte en middellange termijn, daarin ondersteund door Techniek Nederland en Wij Techniek. We verwachten dat het gunnen van opdrachten in de aanpak van wijken na 2021 meer volume krijgt. In de periode tot 2030 zullen de uitvoeringsplannen, die voor een deel van de wijken zijn opgesteld, per wijk meer houvast geven. Wanneer precies en waar ‘de schop in de grond gaat’ zal dan op wijkniveau inzichtelijk zijn.